De bijzondere geur van regen
Iedereen kent het: je loopt buiten en ineens ruik je dat het gaat regenen. Soms is die geur fris en ontspannend, soms juist muf of zelfs vies. Toch komt het allemaal van hetzelfde natuurverschijnsel: regen. Hoe kan dat verschil zo groot zijn?
Wat is de frisse geur na een bui
De frisse geur die veel mensen zo heerlijk vinden na een regenbui, heeft zelfs een naam: petrichor. Dit is de geur die ontstaat wanneer regen op droge grond, stenen of asfalt valt. In de bodem en op oppervlakken zitten allerlei stoffen die bij droog weer blijven liggen, maar bij de eerste druppels loskomen.
Een belangrijke rol hierbij spelen oliën die planten uitscheiden als bescherming tegen droogte. Deze oliën komen op de grond terecht en mengen zich met stof en kleine deeltjes. Als de regen valt, worden deze stoffen in minuscule druppeltjes de lucht in geslingerd, die jij vervolgens via je neus waarneemt als die typische regenlucht.
De rol van bacteriën
Ook bacteriën doen mee aan deze geurshow. In de bodem leven actinobacteriën die bij het afbreken van organisch materiaal een stof maken: geosmine. Bij regen worden deze bacteriën en hun geosmine losgewoeld en meegevoerd in de lucht. Onze neus is hier opvallend gevoelig voor, waardoor we zelfs kleine hoeveelheden al goed kunnen ruiken.
Waarom regen soms juist vies ruikt
Niet elke regenlucht is prettig. In de stad kan een bui een vieze, muffe of zelfs rioolachtige geur opleveren. Dit heeft vaak minder met de regen zelf te maken, en meer met wat er al op de grond ligt of in de lucht hangt.
Op straat liggen bijvoorbeeld uitlaatgassen, rubberresten van autobanden, olie, sigarettenresten en afval. Bij droog weer merk je daar minder van, maar zodra het begint te regenen, lossen sommige stoffen gedeeltelijk op in water of komen los van het oppervlak. De regen werkt dan als een soort oplosmiddel dat nare geurtjes activeert.
Regen en rioollucht
Een andere bekende stank is die van het riool tijdens of na een flinke bui. Regenwater kan het rioolstelsel overbelasten, waardoor gassen via putten en afvoeren omhoogkomen. Deze gassen ruiken vaak zwavelachtig en scherp. Dat heeft dus weinig te maken met petrichor en alles met onze infrastructuur.
Waarom je regenlucht soms sterker ruikt dan anders
Dat je de geur van regen de ene keer sterker ervaart dan de andere keer, hangt af van temperatuur, wind en hoe lang het droog is geweest. Na een lange droge periode hebben zich meer oliën, stof en bacteriële stoffen opgehoopt. De eerste regenbui daarna geeft daarom vaak een extra duidelijke regenlucht.
Ook warmte speelt mee. Op warme dagen stijgen lucht en geurstoffen sneller op, zodat ze makkelijker je neus bereiken. Bij windstil en vochtig weer blijft de geur juist langer hangen, waardoor je hem intenser ervaart.
Regenlucht als alledaags natuurwonder
De geur van regen is dus een samenspel tussen bodem, bacteriën, planten, stad en weer. Soms levert dat een heerlijk frisse beleving op, soms een vieze waas van uitlaatgassen en riool. De volgende keer dat je die typische lucht ruikt, weet je dat je eigenlijk een klein, alledaags natuurwonder inademt.
