Wat je ruikt als het gaat regenen
Iedereen kent het: je loopt buiten en nog voordat de eerste druppel valt, ruik je dat het gaat regenen. Een frisse, bijna rustgevende geur die moeilijk te omschrijven is, maar heel herkenbaar. Toch weten veel mensen niet waar die geur precies vandaan komt en dat hij zelfs een officiële naam heeft.
Die typische regenlucht ontstaat niet zomaar. Het is een combinatie van stofdeeltjes, oliën van planten en bepaalde stoffen die door bacteriën worden gemaakt. Zodra de eerste regendruppels de grond raken, komt dit mengsel vrij in de lucht en bereikt het jouw neus.
De naam van de geur van regen
De geur van regen op droge grond heeft een eigen naam: petrichor. Dit woord komt uit het Grieks. Het eerste deel, “petra”, betekent steen of rots. Het tweede deel, “ichor”, verwijst naar de mythische vloeistof die door de aders van de goden stroomde. Samen staat het voor de bijna magische geur die vrijkomt als regen de droge aarde raakt.
Petrichor is dus niet zomaar een poëtisch woord, maar een term die ook in de wetenschap wordt gebruikt. Onderzoekers hebben onderzocht welke chemische stoffen verantwoordelijk zijn voor deze geur en hoe die precies in de lucht terechtkomen.
Hoe ontstaat petrichor precies
De rol van bacteriën in de grond
In de bodem leven miljoenen kleine bacteriën. Sommige van deze bacteriën maken een stof aan die geosmine heet. Deze stof heeft een aardse, een beetje muffe maar toch aangename geur. Wanneer de bodem lange tijd droog is en het daarna begint te regenen, worden deze bacteriën en hun geosmine losgeweekt en als minuscule druppeltjes de lucht in geslingerd.
Die kleine druppeltjes kunnen vervolgens door de wind worden verspreid. Jouw neus is erg gevoelig voor geosmine. Zelfs in heel kleine hoeveelheden kun je het al ruiken. Daarom merk je de geur van regen soms al van veraf.
Oliën van planten en bomen
Naast bacteriën spelen planten ook een rol. Sommige planten en bomen scheiden tijdens droge periodes oliën uit die zich ophopen in de grond en op stenen. Als het gaat regenen, lossen die oliën deels op in het water en komen ze samen met de geosmine als een soort geurcocktail vrij. Dit mengsel zorgt voor de herkenbare, frisse regenlucht die veel mensen zo fijn vinden.
Waarom regen zo kalmerend kan ruiken
De geur van regen roept bij veel mensen een gevoel van rust of nostalgie op. Dat komt deels doordat geur sterk gekoppeld is aan herinneringen. Misschien denk je onbewust aan vakanties, wandelingen in het bos of aan een zomerse bui na een hete dag. Ook kan de overgang van droog, stoffig weer naar koele, vochtige lucht fysiek als verfrissend worden ervaren.
Daarnaast is er een praktisch voordeel: onze neus is geëvolueerd om veranderingen in de omgeving op te merken. De komst van regen kon vroeger belangrijk zijn voor drinkwater en voedsel. Het is dus niet vreemd dat we deze geur snel herkennen en er onbewust op reageren.
Kun je de geur van regen nabootsen
Omdat petrichor zo geliefd is, proberen parfummakers de geur na te bootsen. Ze gebruiken daarbij vaak geosmine of vergelijkbare geurstoffen, gecombineerd met frisse en aardse tonen. Helemaal hetzelfde als echte regen wordt het nooit, want in de natuur is de samenstelling van geuren voortdurend in beweging en afhankelijk van de plek waar je bent.
Toch laat het zien hoe bijzonder iets alledaags kan zijn. De volgende keer dat je die typische regenlucht ruikt, weet je dat je eigenlijk een mix van bacteriën, planten en regenwater inademt, met een prachtige naam: petrichor.
