Wat gebeurt er eigenlijk als het net geregend heeft
Iedereen kent het: het begint te regenen, de bui trekt voorbij en ineens ruikt de wereld anders. Frisser, schoner, soms bijna alsof alles opnieuw is begonnen. Dat bijzondere luchtje heeft zelfs een naam gekregen: petrichor. Het klinkt ingewikkeld, maar het is vooral een combinatie van heel gewone natuurverschijnselen.
Op een droge dag ligt er op de grond een mix van stof, zand, restjes planten, uitlaatgassen en minuscule deeltjes die je niet ziet, maar wel inademt. Op het moment dat de eerste druppels vallen, komt daar beweging in. Juist die eerste druppels zijn belangrijk voor de geur die jij ruikt wanneer je na een bui even naar buiten loopt.
De rol van de grond en planten
Olieachtige stoffen uit de natuur
Planten en bomen maken allerlei stofjes aan om zichzelf te beschermen. Sommige van die stoffen komen in de bodem terecht. Wanneer het lange tijd droog is, hopen ze zich op in de bovenste laag van de grond en in kieren van stenen en stoeptegels. Als het eindelijk gaat regenen, lossen deze stoffen deels op in het regenwater.
De combinatie van water en die natuurlijke oliën zorgt voor een geur die veel mensen als prettig ervaren. Het is een soort signaalgeur van de natuur: er is weer water, het leven kan verder. Wetenschappers ontdekten dat deze geur vooral vrijkomt als de regen zachtjes valt en de bodem niet helemaal doorweekt is.
Microscopische belletjes die de lucht in schieten
Regen die op de grond terechtkomt, vormt kleine belletjes op het oppervlak. Die belletjes kunnen knappen en heel kleine druppeltjes de lucht in slingeren. In die druppeltjes zitten weer die eerder genoemde stofjes uit de bodem. Jouw neus vangt die op en vertaalt ze als de bekende frisse regenlucht.
Je ruikt dus eigenlijk een soort nevel van bodem- en plantdeeltjes, netjes aangeleverd door de regendruppels. Dat gebeurt vooral bij lichte tot matige regen. Bij een stortbui wordt alles zo snel weggespoeld dat er minder tijd is voor die fijne nevel om te ontstaan.
Waarom regenlucht in de stad anders ruikt dan in het bos
Stof en uitlaatgassen worden weggespoeld
In steden hangt vaak meer fijnstof in de lucht, bijvoorbeeld door verkeer en verwarming. Bij een bui bindt een deel van dat stof zich aan de regendruppels en wordt naar de grond gehaald. Daardoor lijkt de lucht na regen schoner en frisser te zijn. Je neus merkt het verschil tussen lucht vol zwevende deeltjes en lucht die net een flinke spoelbeurt heeft gehad.
In een bos is de samenstelling van de lucht anders. Daar ruik je meer vochtige aarde, bladeren, boomschors en mos. Na regen worden die geuren sterker, omdat water de moleculen uit de planten en de bodem losmaakt en verspreidt. Daarom voelt een wandeling in het bos na een bui vaak extra rustgevend.
Waarom we die geur als zo prettig ervaren
Er zijn aanwijzingen dat mensen regenlucht prettig vinden omdat het onbewust gekoppeld is aan iets positiefs: water betekent overleven. In droge gebieden kan de geur van regen zelfs letterlijk het begin van een groeiseizoen aankondigen. Ook in onze drukke, stedelijke omgeving voelt die geur als een pauze: even geen hitte, stof of benauwde lucht, maar koelte en vernieuwing.
De volgende keer dat je dat heerlijke luchtje na een bui opmerkt, weet je dus wat je ruikt: een mix van bodem, planten, schone lucht en een snufje wetenschap. Heel alledaags, maar toch bijzonder genoeg om even bij stil te staan.
