Wat je eigenlijk ruikt als het net heeft geregend
Veel mensen vinden de geur na een regenbui heerlijk. Je doet het raam open, haalt diep adem en denkt: dit ruikt naar schoon, fris en rustig. Maar wat is dat nu eigenlijk voor geur? Het is niet zomaar water, want water zelf ruikt naar bijna niets. De bekende regenlucht bestaat uit een paar verschillende geuren die samen iets herkenbaars vormen.
Wetenschappers hebben deze geur zelfs een naam gegeven: petrichor. Dat klinkt ingewikkeld, maar het gaat simpel gezegd om de geur van droge grond en planten die vrijkomt als er regen valt. Daarbovenop komt nog de geur van ozon, vooral bij een onweersbui. Samen maken die geuren de typische regenlucht waar zoveel mensen blij van worden.
Wat is petrichor precies
Het woord petrichor komt uit het Grieks en betekent zoiets als de geest van stenen. Het verwijst naar stoffen die in de grond en op stenen zitten als het lang droog is geweest. Planten maken oliën aan die zich ophopen in de bodem en op oppervlakken. Zolang het droog is, blijven die oliën daar rustig liggen.
Hoe regen de geur losmaakt
Als de eerste regendruppels vallen, slaan ze als kleine bommetjes op de grond. Bij die inslag ontstaan minuscule luchtbelletjes in de plassen en in de bovenste laag van de aarde. Die belletjes schieten weer uit elkaar en nemen hele kleine druppeltjes met geurstoffen mee de lucht in. Die druppeltjes drijven om je heen en bereiken je neus. Zo ruik je ineens de oliën en andere stoffen die al die tijd al in de bodem zaten.
Je herkent die geur vaak extra sterk na een droge periode. Hoe langer het droog is geweest, hoe meer stoffen zich kunnen ophopen. De eerste regenbui daarna zorgt dus voor een extra duidelijke regenlucht.
De rol van bacteriën in de regenlucht
Niet alleen planten spelen een rol, ook hele kleine bodembacteriën doen mee. Een belangrijke groep daarvan heet actinobacteriën. Zij maken een stof aan die geosmine wordt genoemd. Deze stof heeft een aardse, soms bijna muffe geur, maar veel mensen ervaren hem als prettig en natuurlijk.
Waarom je neus zo gevoelig is voor geosmine
Ons reukvermogen is verrassend goed in het opmerken van geosmine. Zelfs in heel kleine hoeveelheden kunnen we deze stof ruiken. Er zijn theorieën dat dit vroeger handig was om water of natte grond op te sporen. Een lichte regenlucht kon dan betekenen dat er water in de buurt was, iets wat belangrijk was voor overleven.
Als regen valt op aarde die rijk is aan deze bacteriën, komt geosmine vrij in de lucht. Je ruikt dan die typische natte aardegeur, bijvoorbeeld in een bos, park of tuin.
Waarom regen vóór een onweersbui anders kan ruiken
Voor of tijdens een onweersbui kun je soms een scherpe, bijna metalen geur ruiken. Dat komt door ozon. In de atmosfeer kan bliksem zuurstofmoleculen splitsen, waardoor uiteindelijk ozon ontstaat. Dit ozon kan door luchtstromen naar beneden worden gebracht en zo bij jou in de neus komen.
Samen met de petrichor en geosmine geeft dit een iets andere regenlucht. Veel mensen herkennen die als de typische geur die je ruikt vlak voordat het hard gaat regenen of onweren.
Waarom de geur van regen zo rustgevend voelt
Behalve de wetenschap is er ook een gevoelskant. De geur van regen kan herinneringen oproepen aan vakanties, knusse middagen binnen of spelen in de plassen als kind. Je brein koppelt geuren sterk aan herinneringen, waardoor die frisse lucht ineens een bepaalde sfeer of emotie terughaalt.
Daarnaast zorgt regen vaak voor minder stof en minder uitlaatgassen in de lucht. Dat maakt ademen letterlijk prettiger. Je combineert dus schonere lucht met vertrouwde geuren en fijne associaties. Dat alles samen maakt dat regen niet alleen nat is, maar voor veel mensen ook echt lekker ruikt.
