Waarom onthoud je gezichten beter dan namen?
Veel mensen herkennen het: je ziet iemand, weet precies waar je diegene van kent, maar zijn of haar naam ben je helemaal kwijt. Dat voelt ongemakkelijk, maar het is eigenlijk heel normaal. Onze hersenen zijn beter in het onthouden van beelden dan van losse woorden. Een gezicht is een soort plaatje, een naam is een abstract label. Plaatjes blijven makkelijker hangen dan labels.
Daar komt bij dat je vaak niet goed oplet als iemand zich voorstelt. Je denkt aan wat jij zo gaat zeggen, of je bent met iets anders bezig. Een naam komt dan maar heel kort binnen in je geheugen en verdwijnt daarna net zo snel weer.
Hoe werkt je geheugen bij het onthouden van namen?
Korte en lange termijn
Wanneer iemand zijn naam zegt, komt die eerst in je korte termijngeheugen terecht. Dat is als een soort notitieblaadje in je hoofd waar maar weinig op past. Als je niet actief iets met die naam doet, wordt hij niet opgeslagen in je lange termijngeheugen. Het gevolg is dat je hem een paar minuten later al kwijt bent.
Om een naam langer te onthouden, moet je brein het gevoel hebben dat deze informatie de moeite waard is. Dat gebeurt als je de naam herhaalt, koppelt aan iets bekends of er even bewust bij stilstaat.
Waarom stress het nog erger maakt
Juist op momenten dat je iemand nodig bij naam wilt noemen, blokkeer je soms. Dat komt doordat stress en zenuwen de werking van je geheugen verstoren. Je weet de naam eigenlijk wel, maar je komt er even niet bij. Vaak schiet de naam later op de dag ineens weer te binnen, als je ontspannen op de bank zit. Dan heeft je brein als het ware weer ruimte om te zoeken.
Praktische tips om namen beter te onthouden
Herhaal de naam direct
Een simpele truc is om de naam meteen een paar keer te gebruiken. Zegt iemand: “Hoi, ik ben Lisa”, antwoord dan met iets als: “Leuk je te ontmoeten, Lisa.” Door de naam hardop te herhalen, geef je je hersenen een extra seintje dat deze informatie belangrijk is.
Koppel de naam aan iets herkenbaars
Je onthoudt namen beter als je ze koppelt aan iets wat je al kent. Denk aan een bekende met dezelfde naam, een beroep, een kenmerk of een grappige associatie. Bijvoorbeeld: “Lisa met de rode bril”, of “Mark van de marketing”. Hoe gekker of persoonlijker de koppeling, hoe groter de kans dat je het later terugvindt in je geheugen.
Gebruik je verbeelding
Beelden blijven beter hangen dan woorden. Maak daarom een kort verhaaltje of plaatje in je hoofd. Bij iemand die Bas heet, kun je denken aan een basgitaar naast zijn gezicht. Bij iemand die Roos heet, stel je een roos in haar haar voor. Dit klinkt kinderachtig, maar juist daardoor werkt het zo goed.
Durf om herhaling te vragen
Ben je de naam toch kwijt, wees dan eerlijk en vraag nog een keer. De meeste mensen vinden dat heel normaal, zeker als je erbij zegt dat je hem nu graag wél goed wilt onthouden. Zie het als een tweede kans voor je geheugen.
Wanneer moet je je zorgen maken?
Af en toe een naam vergeten is heel gewoon en hoort bij een druk dagelijks leven. Pas als je merkt dat je voortdurend namen, afspraken en eenvoudige woorden vergeet, kan het verstandig zijn om dit met je huisarts te bespreken. In de meeste gevallen is het echter geen teken van iets ernstigs, maar gewoon een brein dat veel te verwerken heeft.
